Het feest wordt gewoonlijk in huiselijke kring, in mandirs (kerken)of op bedevaartplaatsen gevierd. De huisvader of de griha-lakshmi (vrouw des huizes) verricht een puja (kerkdienst)ter ere van Lakshmi Mata. Zij wordt middels bloemen, mantra’s, aarti (gebeden), prasad (zoetigheid) vereerd. Het aansteken van de diya’s ( kommetjes van klei gemaakt) met ghi (geklaarde boter)bij het vallen van de avond gaat gepaard met het volgende gebed: “Moge Lakshmi Mata mij volkomenheid in gezondheid, geluk en voorspoed geven: hulde zij aan U, o Licht dat tot vernietiging van mijn vijanden dienen.” Met vijanden worden hier kwaadgezinde krachten als begeerte, gramschap, illusie, hebzucht, bekoring, afgunst, haat en dergelijke bedoeld.
Op Divali-avond is het erg donker. Er worden dan veel ghi- en olielampjes ontstoken, zowel in huis als daarbuiten: in alle kamers, voor de ruiten en ramen, in de deuropening, op het balkom en op de terrassen, evenals op het erf. Het hele huis wordt verlicht. Door het schijnsel van de lampjes verdwijnt de duisternis uit het huis. Immers: het licht brengt geluk en wendt onheil af.
Traditioneel geldt het lichtfeest met name voor de handelaren als nieuwjaar. het boekjaar wordt afgesloten waarbij winkels en kantoren een opknapbeurt krijgen. De tijd is gunstig om nieuwe initiatieven te nemen, Lakshmi Mata is de symbool van rijkdom en welvaart en dat wordt dan vereerd. ‘s Avonds worden de lampjes ontstoken om het huis, kantoor en de winkel feestelijk te verlichten. Er wordt ook vuurwerk afgestoken. Ook Dhanvantari wordt met Divali herdacht. Hij is de grondlegger van medische wetenschap en auteur van de Ayurveda, het handboek der geneeskunde.
Dagen tevoren krijgen huis en erf een grote schoonmaakbeurt: het vuil vormt immers een goede voedingsbron voor het kwade. Een onhygiënische omgeving creëert een ongezonde leefsituatie. Daarom roept Divali de mens op zich te bezinnen op culturele en geestelijke waarden. Tegelijk met de schoonmaak van de omgeving moet de mens zich ook van binnen reinigen. Wil er sprake zijn van shanti, dan moet de mens van binnen verlicht worden. Immers de kwaadgezinden krachten huizen in de mens. Hart en gemoed moeten daarom gereinigd worden.
Kwade neigingen dienen onderdrukt worden en de innerlijke vijanden als begeerte, toorn, hebzucht, jaloezie e.d. overwonnen te worden. Zelfbeheersing en discipline moeten worden aangekweekt en bevorderd. De band met een vriend en verwant moeten worden herenigd en/of versterkt. Terwille van de helderheid van de geest en de grote en diepzinnige betekenis van het licht in het wereldgebeuren moet men ruim voor en tijdens de feestdagen volkomen vegetarisch eten.
Licht geeft warmte hetgeen een bestaansvoorwaarde voor het leven is. Het zonlicht bijvoorbeeld wordt van ouds vereerd om inspiratie en geestelijke verlichting. Licht bezit scheppende kracht en wordt schenkster van het leven genoemd. Licht is het symbool voor kennis, bevrijding en geestelijke verlichting. Licht brengt geluk, stralende rijkdom en glanzende luister. Het lichtfeest wordt met name thuis, in familieverband, gevierd. Immers, het betreft een feest van bezinning op menselijke en geestelijke waarden. het gezin en het gezinsleven staan in het sociaal-culturele leven centraal. Divali wordt ook ter ere van moeder de vrouw de Lakshmi van het huis gevierd. Zij is immers de spil en het symbool van liefde reinheid, schoonheid, rijkdom, geluk en voorspoed in het gein. Het is uiteraard te betreuren als de griha-lakshmi haar ereplaats in het gezin niet altijd krijgt. Aan familieleden en vrienden stuurt men een Divali-kaart om hen een Shubh Divali toe te wensen met teksten als:
Leid mij van de onwerkelijkheid naar de werkelijkheid.
Leid mij van de duisternis naar het licht.
Leid mij van de dood naar de onsterfelijkheid.
Moge Divali voor ons voorspoedig zijn
Moge de vriendschap verbreid worden
Moge het leed van de wereld verdwijnen
Moge uw hele familie gelukkig zijn
Bronnen:Pandit patandin, De vijf juwelen, deel 2, hindoefeestdagen, Suriname, 1999
G. Uppadhyay: Vrat-candrika varanasi (India, 1982)
K. Gupta: Vrat aur tyohar varanasi (India)